Uit onderzoek van Follow the Money blijkt dat Nederlandse gemeenten te veel betalen voor de archivering van hun websites. Eén leverancier beheert bijna alle archivering en doet dat tegen vaak torenhoge prijzen met soms matige kwaliteit. Doordat de prijzen onder de drempel zijn, worden de opdrachten onderhands gegund en zijn er geen openbaar inzichtelijke data. Is meer communicatie en krachtenbundeling tussen inkopers in de publieke sector het antwoord?
De inkoop van Archiefweb
Misschien ken je het wel: Archiefweb. Deze leverancier beheert bijna 80% van de gearchiveerde websites van Nederlandse gemeenten. Eerder dit jaar verschenen er al berichten over de gijzeling van de data. Gemeenten hadden tijdens de inkoop namelijk (te) weinig afspraken over het beheer van de data gemaakt. Hierdoor bleek er een flink prijskaartje aan de toegang en het beheer van de pagina’s te hangen.
Daarnaast verschilden de bedragen voor de inkoop én diensten als de toegang tot de data. De gemeente Bunnik betaalde bijvoorbeeld € 2.217,- per jaar, terwijl de gemeente Apeldoorn € 5.759,- kwijt was, en de gemeente Amsterdam moest zelfs € 9.495,- neertellen.
Publiek geld naar een privéportemonnee
Archiefweb is opgericht door John Heins. Waar er in 2017 nog € 4.000,- in de spaarpot zat, was dat in 2021 gestegen naar 1,6 miljoen euro. In 2022 en 2023 keerde Heins zichzelf ruim 5 miljoen euro aan dividend uit, waarmee hij vastgoed in Apeldoorn kocht. Inmiddels is Archiefweb verkocht aan het Noorse bedrijf Visma.
Het bedrijf voert op dit moment opdracht voor de publieke sector voor 24 miljoen euro, maar de kwaliteit laat te wensen over. “Overheid voelt zich gegijzeld door webarchiveringsbedrijf” kopt Binnenlands Bestuur in februari 2025. Want als gemeenten willen overstappen, kan ze dat soms tienduizenden euro’s kosten. Ook deze prijzen lopen uiteen, van een paar duizend tot ruim € 25.000,-.
Is contact met andere gemeenten de oplossing?
Follow the Money sprak met onder meer dr. Fredo Schotanus, hoogleraar publieke inkoop bij de Universiteit van Utrecht. Hij vertelde in het artikel: “Je kunt in elk geval een belletje plegen met een andere gemeente om te vragen hoeveel zij betalen. Het gaat tenslotte om belastinggeld.”
Maar is dat wel de oplossing? Dr. Alexander-Edgar Schermerhorn rondde onlangs zijn proefschrift over publieke inkoop af. “Volgens mij heeft een handige ondernemer optimaal gebruik gemaakt van zijn monopoliepositie, in combinatie met een zekere gemakzucht en onwetendheid van gemeenten en andere overheden. Dit leidt duidelijk niet tot optimale dienstverlening met de beste prijs/kwaliteitsverhouding,” vertelt hij tegen Inkooppub. “Ik kan me ook voorstellen dat gemeenten trots zijn op hun zelfstandigheid. En vanuit die optiek niet in de eerste plaats denken aan samenwerken of overleg met andere gemeenten.”
Daarnaast ziet Schermerhorn nog een ander fenomeen: de samenwerking tussen publieke inkooporganisaties heeft op sommige gebieden minder invloed dan gedacht op de uitvoering van het inkoopbeleid. Zo onderzocht hij onder meer het effect van samenwerkingen binnen internationale publieke inkoop hierop.
"
"
Inzicht
“Wanneer publieke inkooporganisaties gaan samenwerken, wordt het beleid niet per se beter uitgevoerd. Dit zet niet aan tot onderling overleg. Ik kan me voorstellen dat in deze dossiers een duidelijk sturende rol voor de VNG is weggelegd als het gaat om gezamenlijke inkoop van dit soort dienstverlening. Zo kan er tot een overkoepelende overeenkomst met de beste prijs/kwaliteitsafspraken gekomen worden.”
Vul hier je gegevens in en ontvang de download in je mail
Oeps! Er is iets fout gegaan, probeer het later opnieuw a.u.b.
Onze ambassadeurs
